Kies een jaartal

Oude Grachtje 14

Gepubliceerd 19-06-2002

Het huisje op de foto is al jaren verdwenen soest. Het moest toentertijd plaatsmaken voor de uitbreiding van het Soesterveen. Zo ongeveer veertig jaar van 1930 tot circa 1970 heeft Helmus Kok er gewoond met zijn gezin en vrouw Giepje Grift. Zij kregen acht kinderen, drie jongens en vijf meisjes. Een echte oude Soester familie. De oudste dochter Bep Kok weet er mooi over te vertellen. Bep Kok is 83 jaar, en woont nu met nog twee van haar zusters in Honsbergen. Ze is getrouwd geweest met Co de Beer. Haar moeder Giepje Grift moest al jong het huis uit om mee de kost te verdienen. Het huis uit intern werken verdiende niet veel maar kostte dan ook niets. Ze kwam als dienstmeisje bij een boeren gezin met twaalf kinderen in Eemnes te werken. Nu was het de gewoonte dat je je als boerenknecht of boerendeern altijd voor een jaar verhuurde. Giepje had het niet erg naar haar zin bij die boer. Toen het jaar bijna om was wist een tante van die boer haar met een mooie schort en mooi praatjes te paaien dat zij nog weer voor een jaar zou blijven. Dat deed ze toen maar. Na het tweede jaar is ze gaan werken op de boerderij van Aart Hofslot. Daar werkte ook Helmus Kok als boerenknecht en de twee werden verliefd op elkaar. Twee verliefde mensen onder een dak dat mocht in die tijd niet. Helmus, eigenlijk Wilhelmus Kok is gaan werken bij boer Butselaar aan de Grote Melm. 
Uiteindelijk heeft Helmus zijn mooie Giepje wel gekregen. Zij trouwden en gingen wonen in een huis aan de Nieuweweg. (naast wat later oud ijzer- en papierhandel Westra is geweest). Daar is de oudste dochter Bep geboren. (1919).Al na een paar jaar kocht Helmus een boerderijtje met rieten dak aan de Dorpsstreek. Een huis met wat land erbij, dan kon hij zelf wat vee houden, een paar koeien en varkens. De Dorpsstreek was een en al modder vertelt dochter Bep, moeder Giepje mopperde wel. Nu kan ik mijn mooie kinderwagen wel wegdoen, ik kom niet door die modder heen. De kinderwagen werd inderdaad overgedaan aan familie. Als moeder zondags naar de vroegmis in de Petrus-en Pauluskerk ging, liep ze op klompen tot het einde van de Smitsweg en daar verstopte ze de klompen onder een struik en trok haar schoenen aan om toch zoals het hoort netjes in de kerk te komen. Moeder was erg schoon en kon goed werken, dat had ze bij boer Aart Hofslot wel geleerd.
Aan de Dorpsstreek groeide het gezin uit tot acht kinderen, vijf meisjes en drie jongens. In het huis brak later brand uit, oorzaak kortsluiting. De electrische draden liepen zomaar onbeschermd langs het rieten dak. Men dacht wel even aan opzet maar dat was beslist niet zo. Vader was niet eens thuis. Hij heeft een korte tijd gewerkt bij de Maalderij in de Torenstraat. Na de brand hebben ze een poosje voor nood bij opoe Kok gewoond. Die woonde aan de Laanstraat en had een bakhuis bij de boerderij. Helmus bouwde zelf in eigen beheer voor zijn Giepje en het gezin weer een huis aan de Klaarwaterweg. Dat deed men vroeger wel meer, je huurde gewoon een timmerman en metselaar in. De kinderen werden groter en gelukkig woonde ze nu dichterbij de school en de kerk. Bep is nog leerling geweest van de Mariaschool op Soestdijk. Later zijn de kinderen op de Steenhoffstraat naar school gegaan. Ook op de Klaarwaterweg had Helmus nog aardig wat land om het huis. Er moesten vele mondjes gevoed worden. Helmus was een man die moeilijk onder een baas kon werken, altijd op zoek naar meer zelfstandigheid. Moeder had liever dat hij onder een baas werkte, een vast inkomen. In het adresboek van die jaren staat hij vermeldt als arbeider, landbouwer, RK. Helmus had een Mallejan (een 2-wiellige disselkar zonder bak voor vervoer van bomen en dergelijke). Vooral voor Butselaar maar ook voor anderen vervoerde Helmus veel grote dikke bomen, verder kwam hij als veehouder aan de kost. 

De foto met het rijtje kinderen is gemaakt aan de Klaarwaterweg 59. Er kwam toevallig een fotograaf voorbij. Vader Helmus en oudste dochter Bep (Barbara Hendrika) staan er helaas niet op. 

Na de Klaarwaterweg bouwde Helmus nog eenmaal ,omstreeks 1930, bijna eigenhandig een nieuw huisje, Het huisje dat u op de foto ziet. Oude Grachtje 14. Daar is Helmus oud geworden. W.Kok zonder beroep lezen we in het adresboek van 1959. Helmus is 73 jaar geworden. Giepje heeft hem jaren overleefd en is in het huisje blijven wonen todat het werd opgeofferd aan de nieuwbouw van het Soester Veen.. Zij is op oudere leeftijd op Molenschot gaan wonen. 
Dit is in het kort het verhaal van vader Helmus Kok en moeder Giepje Grift. Met eerbied wordt er door dochter Bep over gesproken. Moeder Giepje, altijd hard moeten ploeteren in het Veen, toen een drabbig stukje Soest, nu bestraat en bebouwd. Moeder Giepje een sterke vrouw, is nooit ziek geweest, tot op het laatst goed bij het hoofd maar later helaas slecht ter been. Ze is op een week na 93 jaar geworden.


Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door

Contact

Historische Vereniging Soest/Soesterberg
Steenhoffstraat 46
3764 BM Soest

Word lid

Lid worden van de Historische Vereniging Soest-Soesterberg.

Lid worden