Geen fabriek maar gezellig atelier

Gepubliceerd 21-01-2009

Vandaag in verdwenen soest een foto van de meisjes van de hand- en tapijtweverij Edmond de Cneudt, indertijd gevestigd in huize Middelwijk aan het Kerkpad ZZ 55. De meisjes poseren voor het hoofdgebouw van de buitenplaats Middelwijk die in Soest voor de oudere inwoners ook wel bekend stond als Klein Zwitserland en in de oorlogjaren werd gebruikt als distributiekantoor.

De buitenplaats Middelwijk is gebouwd in de 18de eeuw en werd als een van de eerste bewoond door Ambrosius Justus Zubli, “patriot” en lid van de Nationale Vergadering. In 1808 verviel het huis aan zijn schoonzoon Joh.Jacob Patijn. Deze verkocht Middelwijk voor f 7000 aan Frans Pieter Offerman. Na hem bewoonde meerdere gegoede families de fraaie buitenplaats met een hertenkamp voor het huis. Willy Kleijn weet nog te vertellen over de familie Mooij die er in de jaren dertig woonde. Kleijn woonde aan de overkant en zij zagen de familie Mooij regelmatig in de tilbury met koetsier uit rijden gaan. 
In 1936 kwam de heer Edmond de Cneudt er te wonen en hij begon in het hoofdgebouw met een bedrijfskapitaaltje van vierhonderd gulden een hand- en tapijtweverij. Edmond de Cneudt ,zoon van de bekende Vlaamse dichter Richard de Cneudt ,is in Gent geboren. Al op jonge leeftijd legde hij zich toe op het aloude handwerk der weefkunst, die nauw verbonden is aan de traditie van zijn geboorteland.
In het begin werkte het bedrijf met één getouw, maar de weverij breidde zich al snel uit. De Cneudt plaatste advertenties: Nette meisjes gevraagd voor opleiding in het vak, prettige werkkring en goede vooruitzichten. 

Twee gulden per week
We spraken met mevrouw Foeken-de Vries. Zij was een van die nette meisjes die bij weverij de Cneudt werden opgeleid. Ze woonde in Hoogland, fietste zes dagen per week naar huize Middelwijk en verdiende de eerste tijd twee gulden per week. Haar kinderen willen het nog niet geloven. Toch heeft ze vijf jaar bij de Cneudt in het atelier gewerkt. Toen ze het weven in de vingers had verdiende ze meer. Later is zij bij familie de Cneudt intern komen wonen ging ze enkel in de weekenden naar huis. Beneden was de weverij ,daarboven woonde de familie en op de bovenverdieping had Jopie de Vries haar kamer. 
Mevrouw Foeken vond haar baas Edmond de Cneudt een goeiige man, hij was artistiek en kon mooie dingen maken. Hij had voor hij in Soest begon al een klein bedrijf in Rotterdam. Er waren in het begin nog wat Rotterdamse meisjes meegekomen maar al gauw waren er alleen meisjes uit Soest en omgeving. 
Edmond de Cneudt had contakten met het kunstenaars gilden in Amersfoort. In de muurhuizen had hij in 1938 een tentoonstelling waar je zijn bijzondere tapijten en kleden voor entree van een dubbeltje kon bewonderen. 
De Soester Courant schreef in die tijd ook dat “De heer de Cneudt heeft in onze gemeente een zeer interessant bedrijf gevestigd in villa Middelwijk aan het Kerkpad. Het is daar geen fabriek doch een prettig gezellig atelier, waar vele meisjes aangenaam bezig zijn met de edele handweefkunst, waarbij nog enig eigen initiatief der meisjes moet komen, evenals bij de vervaardiging zoo uiterst fraaie handgeknoopte tapijten en andere kleden, die zo ijzersterk zijn dat zij vrijwel levenslang medegaan en dan ook door den vervaardiger voor 10 jaar volledig worden gegarandeerd.”
Mevrouw Foeken-de Vries heeft vijf jaar (1938-1943) met plezier bij de weverij van De Cneudt gewerkt, ze is in die tijd getrouwd maar bleef er werken. 

Orangerie
De buitenplaats was in die jaren al in handen van de Gebroeders Swager die het geheel kochten voor circa fl 80.000.= . Het gehele buitenplaats betrof: een heerenhuis met centrale verwarming, stal en koetshuis (garage), orangerie, tuinmanswoning, park met vijver, weiland, bouwterrien ,moestuin en boomgaard. De buitenplaats Middelwijk ter grootte van 3 ha zou in percelen worden verkaveld en als bouwterrein verkocht, terwijl de boomen en al het houtgewas, mede in perceelen worden geveild en voorts de villa zelf ter amortie(gesloopt). 
Swager had het hoofdgebouw verhuurd aan De Ceudt maar hij zorgde slecht voor het onderhoud. Als het regende lekte het erg en moesten de meisjes met potjes en emmertje de overlast zien op te vangen, vertelde mevrouw Foeken. In 1943 is de weverij van Edmond de Cneudt verplaatst naar een villa aan de Eemnesserweg in Baarn. Het bedrijf is nog een weverij,nu onder leiding van zoon Rik de Cneudt.
Het hoofdgebouw van Middelwijk is in 1943 distributiekantoor van Soest geworden en deze laatste bestemming is dit tot het einde van het bonnentijdperk gebleven. Daarna heeft het lange tijd leeggestaan en is in verval geraakt.
In januari 1971 doet de Soester Courant verslag van een stukje Verdwenen Soest, het einde van de villa Middelwijk: “De ruines van het voormalige distributiekantoor aan het Kerkpad ZZ en het daarnaast gelegen gebouw, waar eens de timmerfabriek “Ruso” was gevestigd aan de Korte Middelwijkstraat hebben hun langste tijd gehad. Het transsportbedrijf N.Strumpel uit Soest is begonnen met het opruimen van de ruines. Dit in opdracht van de eigenaars , de gebroeders J.C en P.Swager, die van de gemeente een brief hebben gekregen met de mededeling dat de restanten van beide gebouwen moesten verdwijnen . 

Distributiekantoor
Het oude distributiekantoor was vroeger het belangrijkste gebouw van het landgoed Middelwijk. De latere timmerfabriek maakte in die tijd ook deel uit van het landgoed; het deed dienst als koetshuis. De laatste jaren raakte beide gebouwen steeds meer in verval . De jeugd nam er bezit van en sloopte vooral het hoofdgebouw aan het Kerkpad. Meer dan eens werd er brand gesticht; de laatste keer dat dit gebeurde, liet de brandweer de restanten van het vervallen gebouw uitbranden. Toen tenslotte ook het koetshuis het moest ontgelden, werd het tegen de grond gegooid, omdat het gevaar opleverde voor de omgeving
Na jaren tegen beide vervallen gebouwen te hebben aangekeken- al had de vroegere timmerfabriek een fraaie oud-Hollandse voorgevel- zijn de omwonenden eindelijk verlost van die troosteloze aanblik.

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door