Gepubliceerd 20-01-2010
Vandaag een foto van een klas van de openbare lagere school in de kerkebuurt. De oudste en heel lang de enige school in Soest. Het eerste schooltje, toen nog onder de naam Volksonderwijs, heeft aan de Eemstraat gestaan. Het werd te klein om alle leerplichtige kinderen van Soest te huisvesten. Mede dank zij een edelmoedige gift van het toemalige Vorstenhuis kon in 1845 een nieuwe school worden gebouwd. Bij het begin van de bouw mocht het jongste schoolgaande kind, de vijfjarige Pieter Hendrik van Brummelen de eerste steen inmetselen. In 1846 werd de Kerkebuurtschool feestelijk in gebruik genomen.
De school telde in die jaren meer dan 200 leerlingen.
Zo rond de eeuwwisseling veranderde er veel in het onderwijs. De katholieke en christelijke wilde eigen scholen stichten. Daar waren zij vrij in maar zij moesten deze vorm van bijzonder onderwijs wel zelf bekostigen. Die verandering werd moeizaam bevochten. Pas bij de grondwetswijziging van 1917 werd vastgelegd dat ook het bijzonder onderwijs op dezelfde wijze recht had op financiële steun van de overheid als het openbaar onderwijs.
Wanneer de katholieke of christelijke een nieuwe school stichtte ging dat vaak ten koste van een aantal leerlingen bij het openbaar onderwijs. Rond 1930 werd een 2de openbare school gebouwd aan de Beetzlaan. Deze school draagt nu de naam Prins Willem Alexanderschool. Naast de scholen van het bijzonder onderwijs presenteerde de openbare scholen zich met de kreet ‘onverdeeld openbaar onderwijs ’. Van de meesters en de juffen werd heel wat gevraagd. Een klas van dertig zelfs veertig leerlingen was toen nog heel gewoon. Het elkaar afsnoepen van leerlingen is gebleven.
In 1962 ontstond er enige deining over de Kerkebuurtschool. De ouders van de kinderen die in het hart van Soest rond de Oude Toren woonden kregen een brief van de gemeente dat zij voortaan hun kinderen naar een andere school moesten sturen om kennis te maken met aap noot mies. De eerste en tweede klas leden al sinds enige tijd een bloedarm bestaan. Het was met de gehele school niet bijster florissant gesteld, maar de eerste klas - met drie kinderen - spande de kroon, terwijl in de tweede klas slechts 19 kinderen zaten. Dit was voor het college van B en W. aanleiding de ouders een brief te sturen, waarin werd verzocht hun kinderen in Soest-Zuid op school te doen. Niet in de eerste plaats omdat er te weinig kinderen op de Kerkebuurtschool waren, maar omdat de onderwijzeres voor de eerste en tweede klas, mej. Egthuizen ontslag had gevraagd omdat zij in het huwelijk zou treden. Dit schrijven werd uiteraard niet zo prettig ontvangen en men vroeg zich af waarom geen leerkracht te benoemen die mej.Egthuizen kon opvolgen. Dit zou bij het geringe aantal leerlingen niet verantwoord zijn, terwijl de openbare lagere school in Soest-Zuid deze leerlingen best gebruiken kon. Volgens B. en W. was de Kerkebuurtschool niet meer gezond te maken, niet alleen om het geringe aantal leerlingen, maar ook omdat het gebouw binnenkort een sta-in-de-weg zou zijn als de plannen voor de bebouwing van het zuidelijk gedeelte van de Eng zou worden uitgevoerd.
De ouders protesteerden, zij gaven zich niet gewonnen. Er werd een commissie benoemd die de wethouder K.de Haan in kennis zou brengen met hetgeen besproken was. Getracht zou worden een onderhoud tussen de leden van het hoofdbestuur van de Vereniging voor Volksonderwijs en de wethouder tot stand te brengen. Na veel protest en gemor van de ouders kregen zij bij burgemeester en wethouder gedaan dat de leerlingen van de eerste en tweede klas het leerjaar op de Kerkebuurtschool mochten afmaken. Voor de paar aangemelde leerlingen waren in het nieuwe schooljaar enkel nog plaats op de openbare school Soest-Zuid (Margrietschool) .
De foto is vermoedelijk van jaar 1948/49.
Gart Pothoven no.19 en Annie Prinsenberg no.29 konden ons enkele namen van leerlingen noemen.
Gart herinnert zich nog goed meester Van de Hoek. In de 4de klas kregen zij te maken met “breuken”. Van de Hoek kon het begrip breuken spannend en beeldend uitleggen met appels die voor de klas door meester in partjes werden gesneden. Gart was goed in rekenen. Van de Hoek wilde hem later een tien geven op zijn rapport, uitmuntend dus, maar meester bedacht zich, het werd een ’tien min’.
Nu de namen die bekend zijn:
1.Nettie v/d Hurk
2.zusje van Hannie Roos
4.Kees Morsing
6.Tonie Akkerman
7.Margreet Bos
10.Corrie van Oven
12.? Zwart
15.? Roskam Molenstraat
16.Harrie van Brienen
18.Ber Stroband
19.Gart Pothoven
20.Annie Prinsenberg
24.Ina Gorlee
26.Rinus Kraaikamp
27.Meester v/d Hoek
28.? Blok
29. Annie Prinsenberg
39.Joke Swanink of Wallie de Kruif
43.? Westra
Hopelijk krijgen we van oud-leerlingen en lezers de nog ontbrekende namen door. Bij voorbaat dank.
Historische Vereniging Soest/Soesterberg
Steenhoffstraat 46
3764 BM Soest