Koningin Emma Huishoudschool Soest

Gepubliceerd 05-03-2008

Vandaag in hervonden soest een foto uit 1956 van de eerste leerlingen van de Koningin Emma Huishoudschool die de opleiding met een diploma verlaten. De jurken waarmee zij op de foto poseren zijn zelfgemaakt en waren gelijk de examenopdracht voor een getuigschrift. We hebben de foto van Rietje van Asch. 

De dames waren wel trots op hun creaties. Behalve diverse kledingstukken, die zij in een soort modeshow aan moeders en andere gasten hebben getoond hebben zij met de hele klas voor de gasten een feestelijke maaltijd verzorgd. Zij maakten leuke uitnodigingen, de tafels werden vakkundig gedekt. Het menu werd door de leerlingen bereid en ook de bediening werd met geleerde vaardigheid in eigen hand genomen. 

De nieuwe huishoudschool aan de Talmalaan is eigelijk een vervolg op de Koninging Emma Naaldvakschool aan de Burg.Grothestraat. Een kleine 200 jaar geleden,1816 werd het huwelijk gesloten tussen H.K.H.Grootvorstin Anna Paulowna en de Prins van Oranje Willem II. In 1818 namen zij hun intrek op paleis Soestdijk. Vanaf die tijd werd het contact van het Huis van Oranje met de inwoners van omliggende plaatsen hechter en inniger.De jonge echtgenoten bevorderden vooral sociale instellingen en besteedden grote aandacht aan het onderwijs in hun heerlijkheden.Op initiatief van Prinses Anna Paulowna werden in Soest en Baarn Commissies van Weldadigheid opgericht. Een van die initiatieven is de oprichting van de Naai- en Breischool, waar kinderen onderwijs kregen in naaien en breien. De kleren die deze school werden gemaakt werden doorgegeven aan de kinderen in arme gezinnen in de gemeente.

Belangstelling
Na het overlijden van H.M.Koningin Anna Paulowna in 1865 hebben later H.M.Koningin-Moeder Emma en haar dochter Koningin Wilhelmina dit soort sociaalwerk overgenomen. Prinses Wilhelmina had als Koningin ook veel belangstelling voor deze school.Wij hebben begrepen dat het haar interesse had en dat het goedkeuring van het Hof had dat de gemeente Soest uiteindelijk deze vorm van onderwijs zou overnemen.

Terwijl de bouwers aan de Talmalaan nog maar net begonnen waren met de bouw van de nieuwe Koningin Emma Huishoudschool, werd aan de Naaldvakschool een aanvang gemaakt met het eerste leerjaar. Dertig leerlingen bleken zich voor deze huishoudschool te hebben aangemeld en deze werden toen met hun ouders welkom geheten door de directrice Mej. Jirres en haar leraressen , en verder werden de nieuwelingen door de Burgemeester toegesproken. De groei van de gemeente maakte een huishoudschool noodzakelijk. Er mooest na de lagere school voor meisjes meer gelegenheid komen zich verder te bekwamen. Men wilde niet wachten tot de nieuwe huishoudschool klaar zou zijn vandaar dat de eerste lessen nog aan de Naaldvakschool aan de Burg. Grothestraat zouden plaatsvinden en voor praktijk kooklessen was een lokaal bij de gasfabriek ingericht.

Uiteindelijk begon de eerste cursus in september 1954 met 24 leerlingen, waarvan tussentijds 7 leerlingen de cursus verlieten en 1 leerling enkel de lessen volgde en 16 leerlingen voor een getuigschrift van de Primaire Opleiding in aanmerking kwamen.

Charmant
Je kunt nog min of meer de vriendinnen van elkaar herkennen aan de samengekochte lapjes stof die zijn gebruikt en ook aan de coupe, de kraagjes de mouwen en de plooien van de jurken naar de mode van die jaren. De foto is een toch een beetje een tijdsbeeld maar het moet gezegd worden,de dames zien er met jurkjes tot over de knie, mooi gekapt charmant en zeer vrouwelijk uit.
Riet van Asch herinnert zich juffrouw Jirris als directrice van de school en juffrouw Wallenburg gaf naailes. De heer R.U.W.Schulz was leraar algemeen vormend onderwijs
Van de kooklessen herinnert Riet van Asch zich hoofdzakelijk het koken van de dagelijkse pot met spullen van wat de melkboer en groentenman in die tijd hun klanten aanboden. We leerde karnemelkse pap koken en andijviestamppot maken en een bouillon trekken voor de soep.Van paprika en champions of andere luxe had men in die tijd nog nooit gehoord, vertelt Riet. Als toetje werd met de hele klas vanillevla geoefend. We moesten alles na de les zelf opeten. Je kon na dit examen nog op een vervolgcursus van twee jaar intekenen. De vervolgcursus legde meer de nadruk op kleuterverzorging. Riet heeft ook deze vervolgopleiding gedaan. Na de periode huishoudschool kreeg ze al snel verkering. Met 18 jaar trouwde ze ging ze in Amersfoort wonen en na 40 jaar weer terug in Soest. Ze heeft al die jaren in de bejaardenzorg gewerkt. Van haar schoolkeuze heeft ze absoluut geen spijt gehad.

Spinazieacademie
De huishoudschool werd in de eerste helft van de vorige eeuw wel spottend de spinazieacademie genoemd. Met de invoering van de Mammoetwet in 1968 kwam een einde aan dit schooltype.We bespeuren juist vandaag aan de dag ook bij de Overheid enig verlangen naar die goede oude tijd. 
Leerlingen:
Staande vlnr:
1. Lies van den Brakel
2. Dieneke van Woudenberg
3. Corrie Wageman of v Klingeren (Baarn)
4. Geesje Smit
5. Ieke Koeman (Baarn)
6. Lijda Klein
7. Corrie Maassen
8. Ina de Graaf
9. Riet Klap Baarn 
10. Beppie Woudstra

Zittend vlrr:
1. Marijke van de Schagt
2. Hettie van de Hurk
3. Rietje van Asch
4. Marjan Veldman Baarn vriendin
5. Priscilla Luyben
6. Wil Roos Baarn
7. Lenie Stam
Deze rubriek wordt namens museum Oud Soest verzorgd door Gijs van Brummelen. Voor reacties: tel 6012158 of schrijf naar Soester Courant, Van Weedestraat 227, 3761 CD Soest; e-mail: redactie@soestercourant.nl.

Nagekomen commentaar: We hebben als reactie van Lies van den Brakel de ontbrekende namen van de krantenrubriek kunnen aanvullen. Dank aan Lies.
Ook Priscilla Luijben gehuwd Zuidema gaf nog een stel namen door. Hartelijk dank.

---

Heeft u aanvullende informatie bij dit artikel, gelieve contact met ons op te nemen

Verdwenen Soest is mede mogelijk gemaakt door