Gepubliceerd 18-04-2007
Vandaag in Herdwenen Soest een foto met een haast plechtige rij jonge vrouwen. De veertien dames staan naar we weten geposeerd achter de Oude Kerk. De huis op de achtergrond is de boerderij van Arie.Logtenstein waarvan het pand later is vervangen door een vergelijkbare optrek. Nu woont er ex-tegelzetter Gijs van ’t Riet. We denken dat de foto omstreeks 1910 gemaakt moet zijn en dat de meisjes/vrouwen waarschijnlijk zo vanuit de kerk naar aanleiding van een feestelijkheid zijn gefotografeerd.
Wat kan de aanleiding zijn geweest een groepje mooi uitgedoste dames te fotografen?
Wij vermoeden dat het catechesanten zijn die belijdenis hebben gedaan.
Openbare belijdenis van het geloof, vaak kortweg belijdenis genoemd, is een gebruik binnen vooral protestantse kerken, waarbij een gelovige in het openbaar getuigenis aflegt van zijn of haar geloof. Dit gebeurt doorgaans tijdens een kerkdienst door het positief beantwoorden van enkele geloofsvragen. De exacte formulering van deze geloofsvragen kan per kerk verschillen. Na het afleggen van belijdenis is iemand belijdend lid van de kerk en is de toegang open tot het Heilig Avondmaal (al staat in steeds meer kerken het Avondmaal ook open voor mensen die geen belijdenis hebben gedaan).
Belijdenis is enigszins vergelijkbaar met het sacrament van het vormsel zoals die in de Katholieke Kerk worden toegepast. Een belangrijk verschil is dat deze belijdenis in de meeste kerken pas wordt afgelegd na het achttiende jaar; communie en vormsel vinden op jongere leeftijd plaats (respectievelijk rond het zevende en het twaalfde jaar). In de protestantse kerk is de belijdenis geen sacrament.
In kerken waarin volwassenen worden gedoopt vindt de belijdenis samen met de doop plaats. In kerken met een kinderdoop bevestigt iemand op latere leeftijd met de belijdenis zijn of haar doop. In de Katholieke Kerk wordt de doopbelofte door de gelovigen steeds met Pasen herhaald.
In veel kerken zijn alleen de belijdende leden "volwaardig" lid van de kerk. Dit houdt onder meer in dat alleen zij deel mogen nemen aan het avondmaal, stemrecht hebben en ambten binnen de kerk mogen bekleden. In steeds meer kerken zijn deze beperkingen in de laatste decennia van de twintigste eeuw afgeschaft of versoepeld. Mede hierdoor is in veel kerken de gemiddelde leeftijd waarop mensen belijdenis doen gestegen van 18 à 19 jaar tot ruim boven de 25.
Belijdenis doen vindt in veel kerken tussen Pasen en Pinksteren plaats als afronding van een winterseizoen belijdenis catechisatie.
De foto van vandaag is eerder in deze rubriek geplaatst om precies te zijn 17 maart 1993. Iemand heeft toen de namen van alle veertien meisjes doorgegeven aan Boris Berkhout die toen deze rubriek verzorgde. Hieronder volgen ze:
v.l.n.r.:
1. Aaltje van Brienen
2. (in ’t wit) Wies Strumpel
3. Geertje Egdom
4. Wies van de Broek
5. Gijs van de Vuurst
6. Bet Herwaarden
7. Jeanne van Esch
8. Betje Stuivenberg
9. Heintje Verwoerd
10.Heintje Middelhoof
11.Wimpje Veenendaal
12.Metje de Zoete
13.Cato Smit
14...Altena
Al met al weten nog niet of de meisjes op de prachtige foto van vandaag belijdenis hebben gedaan en in welk jaar deze gebeurtenis plaatsvond en bij welke dominee. Misschien kunnen oud familieleden ons informeren. Maar er is gelukkig nog een ander lichtpuntje om aan de antwoorden op onze vragen te komen. Met Palmzondag zijn in de Oude Kerk vijf mensen in een kerkelijke funktie bevestigd: een ouderling, een diaken een kerkrentmeester en enkele mensen met een speciale opdracht waaronder Dick Kreuzen die de kerkelijke archieven van de Oude Kerk compleet gaat maken en het oude kerkarchief meer toegankelijk. Een grote opdracht. Wellicht kan hij aan de hand van bovenstaand lijstje namen binnen niet al te lange tijd licht verschaffen over een feestelijke belijdenis die bijna een eeuw geleden plaatsvond. Als het zover is zullen wij het u laten weten.
Historische Vereniging Soest/Soesterberg
Steenhoffstraat 46
3764 BM Soest